Co to jest szkorbut? Więcej o chorobie marynarzy.

Cynga to choroba wielonarządowa związana z całkowitym brakiem lub znacznym niedoborem kwasu askorbinowego w organizmie. Jest ona spowodowana brakiem należytej podaży witaminy C wraz z pożywieniem i objawia się w postaci dolegliwości ze strony wielu układów i narządów, w tym na przykład zaburzeń neurologicznych i krwotoków.

Szkorbut – opis choroby

Cynga to stan chorobowy, który może dotykać wielu narządów i układów. Aby temu zapobiec konieczna jest dostateczna podaż witaminy C wraz z pożywieniem w ilości od 45 do 90 mg na dobę.
Zespół dolegliwości ogólnoustrojowych dawniej nazywany był chorobą marynarzy, ponieważ spędzali oni wiele tygodni na morzu z dala od lądu i dostaw świeżych owoców bogatych w witaminę C. W wyniku tego wielu z nich miało poważne dolegliwości, w tym liczne krwotoki skutkujące śmiercią. Obecnie problem niedoboru witaminy C dotyka przede wszystkim ludzi zamieszkujących biedne rejony świata, do których nie dociera pomoc humanitarna oraz zapasy świeżego pożywienia.

Ponadto, dolegliwości chorobowe mogą pojawić się w przypadku noworodków oraz niemowląt w przypadku zbyt małej podaży pełnowartościowego pokarmu. Warto bowiem pamiętać o tym, że witamina C jest bardzo wrażliwa na wysokie temperatury, a pod ich wpływem ulega degradacji. Ma to szczególne znaczenie w przypadku dzieci karmionych mlekiem modyfikowanym. Jego nieprawidłowe przygotowywanie może prowadzić do utraty cennych składników. U osób w podeszłym wieku niedobory witamin mogą być związane z nieodpowiednią dietą lub obniżonym przyswajaniem substancji odżywczych.

Jak się objawia szkorbut?

Niedobory kwasu askorbinowego ujawniają się w postaci licznych objawów. Wśród nich wymienić należy osłabienie organizmu oraz jego obniżoną odporność na infekcje o podłożu wirusowym, bakteryjnym oraz grzybicznym. Ponadto, gnilec wpływa na problemy związane z oczami, w tym ich suchość oraz nadwrażliwość na światło. W wyniku choroby w jamie ustnej pojawiają się obrzęki dziąseł, krwawienia oraz możliwe jest samoistne wypadanie zębów. Cynga wpływa niekorzystnie na funkcjonowanie układu mięśniowo-szkieletowego.

W przebiegu choroby pojawiają się krwawienia w obrębie stawów oraz ich ból, opuchlizna i trudności w poruszaniu się. Na całym ciele pojawiają się wybroczyny oraz trudno gojące się rany. Zaburzenia krzepnienia wpływają na pracę serca i płuc. Ponadto, skutkują one anemią oraz zmianami neurologicznymi.

Kuracja i leczenie szkorbutu

W celu niedopuszczenia do rozwoju choroby należy spożywać dobrze zbilansowaną dietę bogatą w owoce cytrusowe, truskawki oraz marchew i paprykę. Źródłem dobrze przyswajalnego kwasu askorbinowego jest również wątróbka. W przypadku pojawiających się spadków poziomu kwasu askorbinowego we krwi mimo stosowania odpowiedniej diety, konieczna jest jego suplementacja.

W momencie znacznych niedoborów pojawia się choroba, która daje charakterystyczne wymienione powyżej objawy. Może być ona dodatkowo diagnozowana za pomocą badań krwi mających na celu określenie poziomu witaminy C oraz wykrycie niedokrwistości. W tej sytuacji leczenie polega na podawaniu dużych ilości łatwo przyswajanej witaminy C w formie dożylnej lub doustnej.